- Alergia na białka mleka krowiego dotyczy głównie niemowląt i małych dzieci. Pojawia się jako pierwsza choroba alergiczna, najczęściej pomiędzy 2. a 6. miesiącem życia dziecka. Jest jedną z najczęstszych dziecięcych alergii pokarmowych w krajach rozwiniętych, dotyka nawet ok. 6-8% maluchów i wymaga długotrwałej eliminacji z diety mleka krowiego i wszelkich produktów pochodnych.
- O wpływie choroby alergicznej na jakość życia rodziny, o skuteczności produktów zastępujących mleko i nowych badaniach dyskutowali ostatnio specjaliści z zakresu pediatrii, alergologii, gastroenterologii i dietetyki w trakcie 6. już międzynarodowego spotkania naukowego Allergy Day, 2022.
- Objawy alergii na mleko mogą być różnorakie, nie zawsze jednoznacznie łączone
z mlekiem i karmieniem. Często najpierw pojawiają się zmiany skórne, czy dolegliwości takie jak kolka i niepokój dziecka. Alergia na mleko to pierwszy etap choroby, która może prowadzić do dalszych konsekwencji zdrowotnych, w tym astmy. Dlatego świadomość rodziców ma fundamentalne znaczenie dla jej rozpoznania i ograniczania jej skutków. - Wiedza na temat przyczyn i rozwoju choroby alergicznej nadal jest ograniczona,
a doświadczenia rodziców pokazują, że droga od rozpoznania choroby do skutecznego leczenia jest wyboista. Potrzeba ścisłej współpracy między specjalistami, rodzicami
i najbliższym otoczeniem chorego dziecka stanowi często nie lada wyzwanie.
Diagnoza, która zmienia życie całej rodziny
Diagnoza choroby u niemowlęcia często budzi strach i potrafi zachwiać poczucie bezpieczeństwa całej rodziny. Jednak rozpoznanie alergii na mleko we wczesnym stadium, odpowiednio dobrane leczenie oraz dieta eliminacyjna mogą zmniejszyć ryzyko powstawania astmy oraz innych, kolejnych problemów zdrowotnych. W praktyce diagnoza alergii oznacza konieczność dostosowania stylu i rytmu życia całej rodziny do nowej sytuacji. To komfort i bezpieczeństwo małego alergika determinują wybór kierunku wakacyjnego, miejsca zakwaterowania, sposobu spędzania czasu, nawet żłobka czy przedszkola. Niezwykle ważne jest zaangażowanie wszystkich członków rodziny, szczególnie babć i dziadków, którzy często posługują się stereotypowymi wyobrażeniami na temat żywienia dziecka i z trudem przystosowują się do nowej sytuacji, nie mogąc ugościć malucha deserem mlecznym czy czekoladką.
„Alergia białka mleka krowiego, zdiagnozowana u mojego dziecka, miała ciężką postać. Wiązała się przede wszystkim z wprowadzeniem diety u synka i ścisłą kontrolą produktów przez pozostałych członków rodziny. W efekcie cała rodzina musiała zmienić nawyki żywieniowe i wyeliminować z codziennego jadłospisu choćby śladowe ilości białka mleka krowiego, gdyż kontakt z nim wywoływał u syna natychmiastową reakcję, wymagającą podania adrenaliny i pobytu w szpitalu.” opowiada dr inż. Joanna Rachtan-Janicka, dietetyk i naukowiec w Instytucie Nauk o Żywieniu Człowieka SGGW, mama 7-letniego chłopca reagującego anafilaksją na białka mleka krowiego.
„Dla mnie wprowadzenie diety eliminacyjnej było prostsze z racji wiedzy o żywieniu i produktach spożywczych, jednak inni rodzice i ich rodziny często są pozbawieni takiego zaplecza, muszą wiele się nauczyć oraz zmierzyć się ze świadomością, że alergia może się dalej rozwijać i prowadzić do rozwoju astmy.” – podkreśla dr Rachtan-Janicka.
Częsty, niełatwy problem czy szybko przemijająca przygoda bez mleka?
W Polsce niemal co 10. niemowlę ma objawy wskazujące na alergię na mleko, wymagającą wprowadzenia przez lekarza preparatu mlekozastępczego. Eksperci sądzą, że czynniki takie jak zaburzenia mikroflory w jelitach dziecka, porody przez cesarskie cięcie (40% w Polsce, jeden
z najwyższych wskaźników w Europie), nadmierna dbałość o higienę, a także zanieczyszczenie środowiska mogą mieć bezpośredni związek z częstością występowania alergii w naszym kraju. Niemowlę z objawami alergii na mleko wymaga złożonego i niełatwej diagnostyki.
Niezwykle ważne, by mleko w diecie niemowlęcia zastępować odpowiednim preparatem na receptę, przepisanym przez lekarza. Te normy spełniają tylko specjalistyczne preparaty mlekozastępcze, których skuteczność jest potwierdzona badaniami klinicznymi. Są one częściowo refundowane. Należy pamiętać, że coraz bardziej popularne alternatywy
w postaci napojów roślinnych nie dostarczą maluchowi odpowiednich wartości odżywczych, gdyż nie są przeznaczone dla alergików, a mleko kozie czy sojowe także uczuli.
Każda alergia ma inny przebieg i wymaga indywidualnego podejścia. To nie jest błaha choroba. Czasem wystarczy stosowanie diety z preparatem przez rok, czasem potrzeba kilku lat. Stosowanie ścisłej diety wymaga od rodziców stałego kontaktu z lekarzem i bieżącej oceny efektów. Obecnie specjaliści obserwują, że proces nabywania tolerancji mleka krowiego ulega wydłużeniu, a ciężkie objawy alergii występują częściej. Eksperci Allergy Day 2022 są zgodni, że telewizyty w przypadku pacjentów z alergią nie odnoszą sukcesu i tylko bezpośredni kontakt
umożliwia lekarzowi weryfikację zgłoszonych przez rodziców niepokojących objawów. Dlatego tak ważna jest ciągłość leczenia, systematyczność i stosowanie się do zaleceń specjalistów.
Edukacja całego społeczeństwa priorytetem
„Wciąż znaczna część rodziców czuje się zagubiona i nie wie, jak pomóc swojemu dziecku. Nie wszyscy mają zaufanie do lekarzy, czasem też trudno podczas pierwszej wizyty wyjaśnić pacjentom złożoność choroby, stąd dla wielu rodziców głównym źródłem codziennej, szybkiej informacji stają się media społecznościowe, książki i blogosfera.– tłumaczy Katarzyna Jankowska, prowadząca blog „Mama Alergika Gotuje”, mama alergika, obecnie już nastolatka, autorka wielu publikacji, która od lat dzieli się swoimi doświadczeniami z rodzicami.
Edukacja rodziców powinna być kompleksowa – oferowana przede wszystkim przez lekarza prowadzącego, alergologa, dermatologa, dietetyka, a nawet psychologa, gdyż uporczywe dolegliwości, a często ból zaburzający zdrowy sen obniżają jakość życia całej rodziny. Niestety, systemy opieki zdrowotnej wielu krajów nie są w stanie zagwarantować takiego holistycznego podejścia. Niezdiagnozowana lub nieodpowiednio leczona alergia białka mleka krowiego stanowi ryzyko rozwoju kolejnych chorób alergicznych, tzw. marszu alergicznego, czyli np. uczulenia na kolejne pokarmy, pyłki lub roztocza, zmiany skórne, a w końcu astmy. Z najnowszych badań wynika, że u dziecka z alergią na mleko występuje 4-krotnie wyższe ryzyko rozwoju astmy. Gwarancją lepszego zrozumienia i radzenia sobie z tą chorobą jest szeroka edukacja wszystkich grup społecznych, począwszy od lekarzy, rodziców, po dzieci oraz młodzież w wieku szkolnym i przedszkolnym. Istotną grupę stanowią także nauczyciele, którzy powinni dysponować wiedzą na temat alergii, jej wpływu na samopoczucie i zdrowie uczniów, którzy często czują się dyskryminowani i odtrącani.
Specjaliści są zgodni, że tylko wspólnym wysiłkiem możemy powstrzymać marsz alergiczny i wypracować kompleksowe podejście do walki z rosnącą skalą tej choroby. Firma Reckitt i Mead Johnson Pediatric Nutrition Institute, świadome tego problemu, od kilkudziesięciu lat prowadzą działania edukacyjne oraz wspierają badania w tym zakresie, aby krok po kroku zmniejszać ryzyko rozwoju marszu alergicznego.
Wszystkich rodziców podejrzewających u swojego malucha możliwą alergię zachęcamy do wypełnienia ankiety objawów alergii https://czytoalergia.pl/ Pomoże ona lepiej naświetlić problem i pomóc podczas pierwszej wizyty u lekarza pediatry.
